ბათუმელები

გაზეთმა "ბათუმელებმა" პრიზი მიიღო 2009 წელს. იგი გამოდის კვირაში ერთხელ, საქართველოს ზღვისპირა ქალაქში, შავ ზღვასთან, კერძოდ ქალაქ ბათუმში. ქალბატონი ეთერ ტურაძე, გაზეთ "ბათუმელების" მთავარი დირექტორი, გახლდათ ქართული ენასა და ლიტერატურის სპეციალისტი და მუშაობდა სკოლაში. მაგრამ მას სურდა ცვლილებები საქართველოში. რას აკეთებს ქალი, რომელიც ა) ახალგაზრდაა და ბ) საერთოდ არანაირი გამოცდილება არააქვს გაზეთის წარმოებაში? იგი აყალიბებს გაზეთს.
"რაც ხდებოდა ჩემს, როგორც ჟურნალისტის და როგორც ადამიანის გარშემო, სრულიად მიუღებელი იყო"

გაზეთ "ბათუმელები" ამჟამად გამოდის 2300-2500 ტირაჟით. რედაქციაში მთლიანად დაკავებულია 22 ადამიანი. გამოდის ყოველ ოთხშაბათობით და ღირს 0.70 თეთრი ანუ დაახლოებით 0.35 ცენტი.

ქალაქ ბათუმში სხვა დამოუკიდებელი გამოცემა გარდა "ბათუმელებისა" არ გამოდის. ხელისუფლების დაფინანსებით (ბიუჯეტიდან) გამოდის ორი გაზეთი: "აჭარა" და "ბათუმური ქრონიკები", რომლებიც სახელისუფლებო ინტერესებს ატარებენ.
2001 წელს ქალბატონმა ეთერ ტურაძემ თავის მეგობართან ქალბატონ მზია ამაღლობელთან ერთად, ჩამოაყალიბა გაზეთი "ბათუმელები". პირველი თანამშრობლები იყვნენ მათი მეგობრები, ადამიანები რომლებსაც ნამდვილი ჟურნალისტიკის კეთება უნდოდათ. როგორც ქალბატონი ეთერ ტურაძე, ასევე ყველა თანამშრომელი ანაზღაურების გარეშე მუშაობდა. მთელ რედაქციას ჰქონდა მხოლოდ ერთი კომპიუტერი. რადგან მათ ამოსაბეჭდი "პრინტერი"არ ჰქონდათ, იძულებულები იყვნენ გაზეთის დასაბეჭდათ პროცესორი სტამბაში წაეღოთ. დროის განმავლობაში იზრდებოდა გაზეთი "ბათუმელების" ტირაჟი და შესაბამისად იზრდებოდა ზეწოლა. რედაქციის თანამშრომლებს არაერთხელ მიაყენეს ფიზიკური და მორალური შეურაწყოფა.

ინტერვიუს უძღვებოდნენ ქეთევან ნიშნიანიძე და დენიზ ილმაზი.

ჩემი პივრველი სამსახური უკავშირდება სკოლას. ბათუმის მე-20 საშუალო სკოლას, სადაც ქართულ ენას ვასწავლიდი. სკოლაში მუშაობა დავიწყე, როცა მეორე კურსის სტუდენტი ვიყავი. იმ პერიოდში, ანუ 1992 წელს საქართველოში უკიდურესად მძიმე მდგომარეობა იყო. სამოქალაქო ომი ახალი შეწყვეტილი იყო. სკოლებში მასწავლებლებს თვეობით ხელფასს არ უხდიდნენ. სწორედ ამიტომ სკოლები დაცარიელდა და მეც გადავწყვიტე სხვა სფეროში დამეწყო მუშაობა. ერთი წლის შემდეგ სტაჟიორად ვიყავი აჭარის ტელევიზიაში. შემდეგ უშტატო თანამშრომელად და შემდეგ ნახევარ განაკვეთზე. ერთი წლის შემდეგ მივატოვე ეს ტელევიზიაც, რადგან მივხვდი, რომ მარტო ტელევიზორში გამოჩენა არ მაკმაყოფილებდა. ცნობისათვის ეს ტელევიზია დღესაც და მაშინაც როცა მე ვმუშაობდი, ფინანსდებოდა ბიუჯეტიდან. ცოტა მოგვიანებით კი დავიწყე მუშაობა რეგიონალურ გაზეთ "აჭარა-პს"-ში. ამ გაზეთში რეპორტიორად ვმუშაობდი ორი წლის განმავლობაში. 2000 წელს იქიდან წამოსვლაც გადავწყვიტე. მიზეზი ის იყო, რომ არ მაკმაყოფილებდა თავისუფლების ხარისხი. მაშინ აჭარაში სიტყვის თავისუფლების თვალსაზრისით ძალიან მძიმე მდგომარეობა იყო, ფაქტობრივად ყველა მედია საშუალებას ხელისუფლება აკონტროლებდა. თავდაპირველად, როცა ჟურნალისტობა დავიწყე, წარმოდგენა არ მქონდა იმაზე თუ რა იყო ჟურნალისტიკა. მით იფრო არ ვიცოდი გაზეთის სპეციფიკა. ოღონდ მაშინ ძალიან გვინდოდა რაღაც განსხვავებული გაგვეკეთებინა. ჩვენი გაზეთის მესამე ნომერში გამოქვეყნდა სტატია რეჟისორთან, რომელიც აკრიტიკებდა აჭარის იმჟამინდელი ხელისუფლების მიერ ჩამოყალიბებულ ბავშვთა საოპერო თეატრს. ამ სტატიის გამოსვლის შემდეგ ეს ადამიანი, რომელიც თითების თეატრის მთავარი რეჟისორი იყო, სამსახურიდან დაითხოვეს. ის იძულებული გახდა თბილისში გადასულიყო საცხოვრებლად. აი, ამის შემდეგ მივხვდით თუ რას შევეჭიდეთ. ეს შემდგომ იყო ყოველდღიური მძიმე შრომა ღამის თევებით. თანდათან ვხვდებოდით რამდენად მნიშვნელოვანი იყო ობიექტური, განსხვავებული და გადამოწმებული ინფორმაციის გავრცელება.

საქართველოში მედია-ორგანიზაციების დიდი ნაწილი, განსაკუთრებით ტელევიზიები პროპაგანდით არიან დაკავებულები. იმისათვის რომ მოკლედ ავხსნა ამ მხრივ რა მდგომარეობაა, საქართველოს ყოფილი სახალხო დამცველის ციტატას მოვიყვან: "გერმანიაში რომ ჰქონოდათ "რუსთავი 2", გერმანელები დღემდე ვერ გაიგებდნენ, რომ მეორე მსოფლიო ომში დამარცხდნენ". ანუ ქვეყანა რომელშიც ვცხოვრობთ, დიდი გამოწვევების წინაშეა. ვფიქრობ, ამ გამოწვევებში მნიშვნელოვანი როლი ეკისრება მედიას.
ჩვენი მიზანია, საზოგადოებას ფაქტებზე დაყრდნობით მოვაწოდოთ გადამოწმებული და მიუკერძოებელი ინფორმაცია. საზოგადოებამ იცოდეს რეალურად რა ხდება მის ქვეყანაში, როგორც პოლიტიკაში ისე ეკოლოგიაში და ყველა სფეროში. გაზეთი "ბათუმელები" ცდილობს შეასრულოს მოდარაჯე ძაღლის ფუნქცია და ზოგჯერ ეს ძალიან კარგად გამოსდის. რისი გულისთვის? ეს ჩვენი პროფესიული მოვალეობაა. მე პირადად სხვა არაფერი საქმის კეთება არ შემიძლია. თანაც ისეთ ასაკში ვარ (36 წლის), რომ არ მინდა და ვერც მოვახერხებ პროფესიის შეცვლას. ჯერჯერობის ასეა.

ცხადია, ჩვენი რეიტინგი გაიზარდა, უკვე ძალიან ბევრმა ადამიანმა იცის, რომ გაზეთი "ბათუმელები" ამ საპატიო პრიზის მფლობელი გახდა. მეჩვენება, რომ გაზეთის მიმართ დამოკიდებულებაც შეიცვალა, ანუ შემცირდა იმ ადამიანების რიცხვი, ვინც ფიქრობდა რომ ეს გაზეთი ოპოზიციურია. ზოგიერთი ჩვენი მკითხველი, განსაკუთრებით ხელისუფლების წარმომადგენლები, ამტკიცებდნენ, რომ გაზეთი "ბათუმელები"
ოპოზიციურია და ამას მხოლოდ იმიტომ ამტკიცებდნენ, რომ ჩვენ მათ ვაკრიტიკებდით, მაგრამ როცა გაჯილდოებენ ასეთი პრიზით, რომელიც მიუკერძოებელ ჟურნალისტიკას გულისხმობს, ცხადია, რთულია მერე ამ გაზეთს უწოდო ოპოზიციური. ანუ ახლა უფრო დაცული ვართ იარლიყების მიკერებისგან.

ქართულ მედიაში მა ფაქტს დიდი აჟიოტაჟი არ გამოუწვევია. ეს ფაქტი მხოლოდ ერთმა რეგიონალურმა ტელევიზიამ გააშუქა. სამაგიეროდ ძალიან აქტიურად აშუქებდა ამ ამბავს რადიო "თავისუფლების" საქართველოს ბიურო და ინტერნეტ მედია. ცნობა ამის შესახებ დაიბეჭდა ასევე გაზეთებშიც. გამოხმაურება მეტ-ნაკლებად იყო ქართულ პრესაშიც. ჩვენი დაჯილდოების შემდეგ რედაქციამ გამართა ფოტო გამოფენა ამ პრემიის გადაცემასთან დაკავშირებით, რომელიც საქართველოში ევროკომისიის ელჩმა გახსნა. ჩვენ ვფიქრობდით რომ ამ შემთხვევაში მაინც გააშუქებდნენ ტელევიზიები ამ ფაქტს, მაგრამ ტელევიზიები ამ გამოფენაზეც არ მოსულან.

ჩვენ ეს ცნობა ცხადია გამოვაქვეყნეთ გაზეთ "ბათუმელებში". ერთხელ მაშინ როცა მივიღეთ ინფორმაცია, რომ ჩვენ საუკეთესოებს შორის დაგვასახელეს და ერთხელაც მაშინ, როცა დაგვაჯილდოვეს. ასევე დაჯილდოების შემდეგ სრული ინფომაცია გამოქვეყნდა meda.ge-ზე. სიამოვნებით ვაძლევდით ინტერვიუებს იმ მედია ორგანიზაციებს, რომლებიც ამ ფაქტით დაინტერსდნენ.

იყო ძალიან ბევრი მოლოცვა, როგორც სატელეფონო ასევე ელექტრონული. ქუჩაში აბსოლიტურად უცხო ადამიანებსაც გავუჩერებივართ და უთქვამთ, რომ ეს ნამდვილი აღიარებაა და ჩვენ მეტის ღირსებიც ვართ.

ტურაძე: ხელისუფლებისგან არავითარი რეაგირება არ ყოფილა. ყოველ შემთხვევაში ამის შესახებ ჩვენ ინფორმაციას არ ვფლობთ.

ხელისუფლებისგან არავითარი რეაგირება არ ყოფილა. ყოველ შემთხვევაში ამის შესახებ ჩვენ ინფორმაციას არ ვფლობთ.

მინდა გითხრათ, რომ ჩვენთვის უფრო გართულდა მუშაობა, რადგან ეს ძალიან დიდი პასუხისმგებლობაა ყველას წინაშე და ადამიანებიც, ესეიგი მკითხველებიც უფრო მეტს ელიან ამ გაზეთისგან, ვიდრე აქამდე.

კითხვას ცოტა გადავუხვევ: ჩვენ თითქმის არაფერი ვიცოდით, რომ ამ პრემიაზე ვიყავით წარდგენილები. როცა გაზეთის ელექტრონულ ფოსტაზე შემოვიდა წერილი, რომელიც ამ გამარჯვების შესახებ გვამცნობდა, უცხო მისამართიდან შემოსული წერილი წავშალეთ. ანუ ამით იმის თქმა მინდა, რომ ეს იყო ძალიან მოულოდნელი და შოკის მომგვრელი ინფორმაცია, რა თქმა უნდა, კარგი გაგებით. ჩემთვის ეს პრიზი იყო ჩვენი თავგადადებული შრომის შეფასება. ჩვენ ძალიან დიდი ხნის განმავლობაში ძალიან მძიმე შრომას ვასრულებდით. გვქონდა პერიოდები, როცა ვფიქრობდით, რომ ჩვენ ქარის წისქვილებს ვებრძოდით და ის, რასაც ჩვენ ვაკეთებდით, არავის სჭირდებოდა ამ ქვეყანაში. ეს განცდა განსაკუთრებით აგვისტოს ომის შემდეგ მაწუხებდა. ომს წინ უსწრებდა ის ფაქტი, რომ ჩვენს ელექტრონულ ფოსტაზე შემოვიდა მუქარის წერილები ერთ-ერთ ჟურნალისტისა და ჩემი ლიკვიდაციის მუქარით. ამაზე რეაგირება სამართალდამცავების მხრიდან თითქმის არ ყოფილა (ეს საქმე დღემდე გამოუძიებელია).
სხვა მიზეზებთან ერთად ძალიან განვიცდიდი, რომ გაზეთის "ნალოლიავებელი" ხუთი ათასი ტირაჟი, თითქმის განახევრდა (ომის შემდეგ გაიზარდა ქაღალდზე ფასები, ამიტომ იძულებული გავხდით ჩვენც გაგვეზარდა ფასები). ამას დაემატა გაზეთის ფინანსური პრობლემებიც. ბოლო პერიოდში ამ ყველაფრის ანალიზს რომ ვაკეთებდი, ვფიქრობდი, რომ ჩემი არჩევანი, ჟურნალისტობა_ იყო შეცდომა. აი ზუსტად ასეთი კრიზისის პირობებში გავიგეთ ამ ჯილდოს შესახებ... ეს იყო იმის განცდა, რომ ჩვენ მარტო არ ვართ. ეს ემოციური მხარეა, თუმცა 30 ათასი ევრო, თანხა რაც გადაეცა გაზეთს, ძალიან მნიშვნელოვანი მხარდაჭერა იყო ფინანსური კრიზისის დასაძლევადაც.

ევროპის კავშირმა საქართველოს ხელისუფლებას უნდა მოსთხოვოს იმ ვალდებულებების შესრულება, რომელიც მან აიღო სამძეობლო პოლიტიკის პირობებში.

ჩვენი ჯგუფის მიზანია, რომ გაზეთ "ბათუმელების" ტირაჟი გავზარდოთ და მან მნიშვნელოვანი როლი შეასრულოს საზოგადოებრივი აზრის ფორმირებაში. საქართველოში ამ ეტაპზე არ არსებობს იმის პრეცენდენტი, რომ იარსებოს მაღალტირაჟიანმა გაზეთმა. ჩვენ ვფიქრობთ, რომ ეს შესაძლებელია, უბრალოდ ერთხელ კიდევ ძალიან უნდა მოვიდნომოთ და ბევრი ვიმუშაოთ ამის მისაღწევად. ასევე ჩვენ დაგეგმილი გვაქვს და ჩვენი გათვლებით ძალიან მალე უნდა გავუშვათ ახალი საიტი_netgazeti.ge, ამ საიტზე ინფორმაციები განთავსდება მთელი საქართველოდან, ანუ გვეყოლება ჟურნალისტები როგორც თბილისშიც ისე ქვეყნის სხვა რეგიონებშიც. ჩვენი აზრით ეს არის ძალიან დიდი შანსი იმისა, რომ ქართულ მედიაში დასაქმებულმა ადამიანებმა დაინახონ და დაიჯერონ, რომ არსებული პრობლემების გადალახვა შესაძლებელია. ანუ შესაძლებელია ნაკლებად კონტროლირებადი, კომერციულად მომგებიანი და დასავლური სტანდარტების ჟურნალისტიკის კეთება.